SYSTEMY I ROZWIĄZANIA ELEMENTÓW LEKKIEJ OBUDOWY

Urbańska-Galewska Elżbieta, Kowalski Dariusz

Przedmowa:
Przepisy ustawy Prawo budowlane stanowią i określają znaczenie wielu pojęć dotyczących całej dziedziny budownictwa, między innymi przegrody budowlanej: Budynek jest takim obiektem budowlanym, który jest trwale związany z gruntem, jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach [1]. Tak więc przegroda budowlana jest to element budowli oddzielający jej wnętrze od otoczenia zewnętrznego lub też wydzielający w jej wnętrzu pomieszczenia. Przegrodą może być np. ściana, strop, a nawet krata. Wraz z rozwojem technologii budowlanych, w ostatnim 50-leciu nastąpiły istotne zmiany w zakresie rozwiązań materiałowokonstrukcyjnych przegród budowlanych. Obudowę obiektów z żelbetowych płyt i bloków prefabrykowanych zastąpiła w wielu inwestycjach tzw. lekka obudowa zarówno ścienna jak i dachowa. Lekkie przegrody budowlane to rozwiązania izolacyjno-konstrukcyjne o masie na ogół nie przekraczającej: - 80 kg/m2 w przypadku ścian osłonowych [2], - 50 kg/m2 w przypadku przekryć dachowych z elementów warstwowych [2], - 25 kg/m2 w przypadku płyt warstwowych [3]. Lekkie przegrody budowlane stosowane są jako: - ściany osłonowe, - przekrycia dachowe, - wewnętrzne ściany działowe, - sufity podwieszone, - ściany nośne – tylko w małych obiektach, np.: ogrody zimowe, obiekty tymczasowe i przewoźne. Ponadto lekkie przegrody budowlane można podzielić na przegrody budowlane stałe i ruchome oraz pełne i ażurowe. Nazwę przegrody oświetleniowej nosi przegroda budowlana w całości lub części przezroczysta albo ażurowa, umożliwiająca dostęp światła do ograniczonego tą przegrodą pomieszczenia. W zależności od sposobu doprowadzenia światła, przegroda budowlana może być: - pełna, wykonana z elementów przezroczystych, np.: płyty szklane Vitrolit [7], fasady szklano – metalowe, - pełna, wykonana z elementów nieprzezroczystych, ale wyposażona w otwory oświetleniowe, np. ściana z oknami, lub z materiałów o częściowej przepuszczalności światła, np.: przegrody z poliwęglanu litego lub komorowego [4], płyt poliestrowych zbrojonych, - ażurowa, np. krata wykonana z prętów stalowych. Powszechność stosowania lekkich przegród budowlanych wynika z ich szczególnych cech, takich jak: - mała masa przegród skutkująca zmniejszeniem zużycie materiału na konstrukcję nośną, - możliwości dostosowywania do dowolnego kształtu bryły budynku, a co za tym idzie uzyskiwania bardzo atrakcyjnych rozwiązań architektonicznych (rys. 1.1), - łatwy montaż i demontaż, niezależny od pory roku, - możliwość wykonania lekkiej nadbudowy istniejących obiektów (rys. 1.2), - możliwość dokonanie odnowienia lub zmiany formy i wyglądu elewacji lub przekrycia obiektu wraz z możliwością dokonania poprawy izolacyjności przegród. Niniejsze opracowanie dotyczy wybranych rodzajów przegród , tzn. zewnętrznych lekkich ścian osłonowych i lekkich pokryć dachowych. Lekka obudowa jest rodzajem elementów budowlanych powszechnie stosowanym na ściany osłonowe i pokrycia dachowe. W zasadzie stosowane są w prawie wszystkich rodzajach budynków, a mianowicie w obiektach: - użyteczności publicznej: hale sportowo-widowiskowe, teatry, budynki administracji publicznej i służby zdrowia , - budownictwa przemysłowego, magazynowego, handlowego - budownictwa rolniczego, - specjalnego przeznaczenia: zaplecza budów, - budownictwa mieszkaniowego. a) obiektu użyteczności publicznej Warszawa, b) budynek Politechniki Krakowskiej Konstrukcje ścian osłonowych różnią się w zależności od rodzaju budownictwa, w którym są stosowane. Na rysunku 1.3 przedstawiono klasyfikację ścian osłonowych stosowanych w obiektach użyteczności publicznej oraz w budownictwie przemysłowym. Klasyfikacja ta obejmuje w zasadzie wszystkie rodzaje konstrukcji lekkich ścian osłonowych, również tych stosowanych w pozostałych, wyżej wymienionych rodzajach obiektów. Należy zauważyć, że ściany osłonowe niektórych obiektów użyteczności publicznej, jak np. hale sportowe, mogą być wykonane w technologii przewidzianej dla obiektów przemysłowych.
Bibliography
  1. Szklana fasada na miarę trzeciego tysiąclecia, Świat szkła, vol. 2, 2008
  2. Baranowski W., Cyran M., Iwaszkiewicz T., Kubalski A., Liwski E., Romanowski J., Zieliński J. : Modernizacja i nadbudowa budynków Poradnik. Warszawa: Wacetob sp. z o.o., 2001
  3. Cwyl M., Zawistowski S.: Metal - glass facades, Warszwa 2014
  4. Cwyl M.: Podstawowe wymagania normowe współczesnych ścian metalowo-szklanych, Inżynieria i Budownictwo, 6/2013, s. 305–307
  5. Domińczyk W., Meuś W., Pogorzelski J., Płoński W., Wolski M.: Elementy lekkich przekryć i ścian budynków przemysłowych, Warszawa, Arkady, 1974.
  6. Frączek E., Kazimierczak R., Łosicki Z., Urbańska-Galewska E.: Budownictwo mieszkaniowe – potrzeby społeczne a realia, Inżynieria i Budownictwo, nr 12/1988, s. 437–439
  7. Kopyłow O.: Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych. Część B: Roboty wykończeniowe, zeszyt 14: Elewacje wentylowane. Warszawa ITB, 2015
  8. Korycki O., Mateja K.: Zasady oceny lekkich ścian osłonowych. w Naprawy i wzmocnienia konstrukcji metalowych, lekkiej obudowy i posadzek przemysłowych, XV Ogólnopolska Konferencja Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji, Ustroń 23-26 lutego 2000r., Tom 3, 2000, s. 93–143.
  9. Korycki O., Mateja K.: Lekkie ściany osłonowe i przekrycia dachowe - przegląd rozwiązań stosowanych w Polsce do 1990 r., Naprawy i wzmocnienia konstrukcji metalowych, lekkiej obudowy i posadzek przemysłowych, XV Ogólnopolska Konferencja Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji, Ustroń 23-26 lutego 2000 r. Tom 3, 2000, s. 47–92.
  10. Korycki O.: Lekkie przegrody budowlane. DAFA Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad
  11. Kowalski D., Urbańska-Galewska E.: Zastosowanie lekkich konstrukcji stalowych w przebudowach dachów, Inżynier Budownictwa, vol;. 86, nr 6, 2011, s. 60–64.
  12. Kowalski D.: Aluminiowo-poliwęglanowe poszycie przekrycia stadionu piłkarskiego w Gdańsku. Inżynieria i Budownictwo, vol. 68, nr 12, 2012, s. 643–646.
  13. Kowalski D.: Wpływ redukcji kosztów wykonania stalowych konstrukcji budowlanych na ich właściwości eksploatacyjne i utrzymanie. Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej 605, Budownictwo Lądowe LXI, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, 2007, s. 185–192.
  14. Kowalski D.: The aluminium and polycarbonate covering of the canopy above the stadium in Gdansk, V. Shimanovsky Ukraine Institute Steel Construction, Kyiv, vol. 9, Oct. 2012.
  15. Kowalski D.: The aluminium and polycarbonate covering to the roof over the stadium in Gdańsk. Steel Construction, vol. 6, no. 1, 2013, pp. 61–66.
  16. Koy A.: Informator o systemach halowych, lekkiej obudowie i elementach wyposażenia. Warszawa: Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Przemysłowego “Bistyp,” 1978
  17. Lewandowski P.: Wpływ warunków podparcia na stany graniczne stalowych kasetonów elewacyjnych, Politechnika Gdańska, 2013
  18. Meuś W.: Lekkie przegrody w budownictwie. Arkady, Warszawa 1982.
  19. Miettinen E., Ripati H., Saari R.: Use of steel in housing renovation. Tampere: The Finnish Constructional Steelwork Association Ltd., 1998
  20. Rajczyk M., Respondek Z.: Systemy elewacji z zastosowaniem szkła modyfikowanego, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, vol. 7/2010, s. 251–260
  21. Urbańska-Galewska E., Żółtowski K., Ziółko J., Kowalski D., Perliński A., Białek T., Dobiszewski K., Miśkiewicz M., Nowicki M.: Analiza stanu technicznego hali Olivia po 40 latach użytkowania. XXIV Konferencja Naukowo-Techniczna : Zapobieganie, diagnostyka, naprawy, rekonstrukcje. Awarie Budowlane 2009. Szczecin-Międzyzdroje, 26-29 maja 2009, s. 713–720.
  22. Urbańska-Galewska E., Kowalski D.: Wymagania dotyczące przygotowania dokumentacji projektowej oraz wykonania konstrukcji stalowych, XXVII Ogólnopolskie Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji. Nowoczesne Rozwiązania Konstrukcyjno - Materiałowo - Technologiczne. Konstrukcje Metalowe. Katowice - Szczyrk, 7-10 marca 2012, s. 365–406.
  23. Urbańska-Galewska E., Kowalski D.: Dokumentacja projektowa konstrukcji stalowych w budowlanych przedsięwzięciach inwestycyjnych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015.
  24. Urbańska-Galewska E., Kowalski D.: „Dokumentacja Projektowa. Wymagania dla konstrukcji stalowych. Część 1”, Builder, vol. 180, nr 7, 2012, p. 62-65.
  25. Urbańska-Galewska E., Kowalski D.: „Dokumentacja Projektowa. Wymagania dla konstrukcji stalowych. Część 2”, Builder, vol. 181, nr 8, 2012, p. 50-53.
  26. Urbańska-Galewska E., Kowalski D.: Zasady wykonania konstrukcji stalowych, Builder, vol. 182, nr 9, 2012, s. 80–84.
  27. Urbańska-Galewska E.: Hala ‘Olivia’ w Gdańsku po 40 latach użytkowania, Inżynieria i Budownictwo, vol. 10/2009, s. 549–552